
Apicomplexa เป็นกลุ่มของปรสิต unicellular ที่มีชีวิตอยู่ในร่างกายของสัตว์หลายชนิด รวมทั้งมนุษย์ด้วย สมาชิกในกลุ่มนี้ได้แก่ พวก protozoa เช่น Plasmodium ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคมาลาเรีย, Toxoplasma gondii ซึ่งทำให้เกิดโรค toxoplasmosis และ Cryptosporidium ซึ่งก่อให้เกิดCryptosporidiosis โรคร้ายแรงที่ส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร
Apicomplexa มีความโดดเด่นในโครงสร้าง cellular ที่ซับซ้อนและวงจรชีวิตที่แปลกประหลาด ในฐานะนักวิทยาศาสตร์ด้านสัตววิทยา หนึ่งในสิ่งที่น่าสนใจที่สุดเกี่ยวกับ Apicomplexa คือกลไกการรุกรานเซลล์ของมัน ซึ่งเรียกว่า apical complex
Apical Complex
apical complex เป็นชุด organelles ที่มีลักษณะเป็นรูปกรวยและตั้งอยู่ที่ปลายด้านหน้า (apical end) ของ Apicomplexa โอแกเนลเหล่านี้ร่วมมือกันเพื่อช่วยให้ Apicomplexa เคลื่อนเข้าสู่เซลล์ของโฮสต์ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
apical complex ประกอบด้วย organelles ที่สำคัญหลายชนิด รวมถึง:
- rhoptries: โอแกเนลที่บรรจุเอนไซม์และโปรตีนต่างๆ ที่จำเป็นในการทำลายเยื่อหุ้มเซลล์ของโฮสต์
- micronemes: โอแกเนลที่หลั่งโปรตีนยึดเกาะ (adhesive proteins) ช่วยให้ Apicomplexa เกาะติดกับเซลล์ของโฮสต์ได้อย่างมั่นคง
- dense granules: โอแกเนลที่บรรจุสารต่างๆ ที่จำเป็นในการดำรงชีวิตของ Apicomplexa ในเซลล์ของโฮสต์
วงจรชีวิต
Apicomplexa มักมีวงจรชีวิตที่ซับซ้อน และมักเกี่ยวข้องกับทั้งโฮสต์หลัก (definitive host) และโฮสต์รอง (intermediate host)
ตัวอย่างเช่น Plasmodium spp. ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคมาลาเรีย มีวงจรชีวิตที่เกี่ยวข้องกับยุง Anopheles (โฮสต์หลัก) และมนุษย์ (โฮสต์รอง)
Apicomplexa: โรคร้าย หรือพันธมิตร?
แม้ว่า Apicomplexa จะเป็นปรสิตที่ก่อโรคภัยร้ายแรง แต่ก็มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศด้วย ตัวอย่างเช่น Toxoplasma gondii ซึ่งมักพบในแมวและสัตว์อื่นๆ มีการศึกษาพบว่าอาจช่วยควบคุมประชากรของสัตว์ฟันแทะได้
Apicomplexa ยังเป็นแบบจำลองที่น่าสนใจสำหรับการวิจัยทางชีววิทยา เนื่องจากโครงสร้าง cellular ที่ซับซ้อนและวงจรชีวิตที่แปลกประหลาด
บทสรุป
Apicomplexa เป็นกลุ่มปรสิต unicellular ที่มีคุณสมบัติพิเศษและมีความสำคัญในระบบนิเวศของโลก โครงสร้าง cellular ที่ซับซ้อน วงจรชีวิตที่แปลกประหลาด และกลไกการรุกรานเซลล์ที่ชาญฉลาด ทำให้ Apicomplexa เป็นกลุ่มสิ่งมีชีวิตที่น่าสนใจสำหรับนักวิทยาศาสตร์และผู้ที่ชื่นชอบความมหัศจรรย์ของธรรมชาติ
ตารางแสดงตัวอย่าง Apicomplexa และโรคที่ก่อให้เกิด
Apicomplexa Species | โรคที่ก่อให้เกิด |
---|---|
Plasmodium spp. | มาลาเรีย |
Toxoplasma gondii | โทকโซพลาสมาซิส |
Cryptosporidium spp. | Cryptosporidiosis |
Eimeria spp. | Coccidiosis |
Babesia spp. | Babesiosis |
การศึกษาเพิ่มเติม
หากต้องการเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ Apicomplexa
-
“Apicomplexan Parasites: From Discovery to Modern Research” by David Sibley and Vern Carruthers
-
“Molecular Biology of the Parasitic Protozoa” edited by James Dvorak and Stephen Gantt